REET Level 2 Syllabus Download in Hindi: रीट लेवल 2 का नया एग्जाम पैटर्न & सिलेबस जारी 2024

REET Level 2 Pre Syllabus 2024 Pdf Download
WhatsApp Group Join Now
Telegram Group Join Now

REET Syllabus 2024 :- राजस्थान अध्यापक पात्रता परीक्षा (रीट) 2024 की तैयारी करने वाले अभ्यर्थियों के लिए इस लेख के माध्यम से हम “रीट लेवल 2 सिलेबस 2024” (REET Level 2 syllabus 2024 in Hindi) के बारे में विस्तृत चर्चा करेंगे। जो भी अभ्यर्थी “REET Level 2 परीक्षा पैटर्न 2024” एवं “REET 2024 syllabus” के बारे में जानना एवं Syllabus Pdf को डाउनलोड करना चाहते है वो इस आर्टिकल को अंत तक जरूर पढ़े।

राजस्थान कर्मचारी चयन आयोग (RMSSB) के द्वारा राजस्थान 3rd ग्रेड शिक्षक भर्ती के लिए Rajasthan Eligibility Examination for Teachers (REET) की परीक्षा का आयोज करवाया जाता है। जो भी उम्मीदवार राजस्थान में 3rd grade teacher बनना चाहता है तो उसे रीट की परीक्षा पास करना अनिवार्य है।

Rajasthan REET Exam 2024 Overview

www.syllabusdownload.in
Name of BoardRajasthan Staff Selection Board (RSMSSB)
Name of DepartmentEducation Department of Rajasthan
Name of ExamRajasthan Eligibility Exam For Teachers (REET)
Name of Exam PaperREET Level 2
Total Number of Questions150 Questions
Total Number of Marks150 Marks
Official Websitersmssb.rajasthan.gov.in

REET Level 2 Exam Pattern 2024

जो भी उम्मीदवार राजस्थान 3rd grade teacher की तैयारी कर रहे है उन्हें Reet Exam Pattern 2024 के बारे में सम्पूर्ण जानकारी होना आवश्यक है। Reet Exam 2024 का एग्जाम पैटर्न निम्न प्रकार से है :-

रीट लेवल 2 एग्जाम पैटर्न
खण्डविषय-सामग्रीप्रश्नो की संख्याअंको की संख्या
(I)बाल विकास एवं शिक्षण विधियाँ (शिक्षाशास्त्र)3030
(II)भाषा-I (केवल एक भाषा चुने)
{हिंदी, अंग्रेजी, संस्कृत, उर्दू, सिन्धी, पंजाबी, गुजरती}
3030
(III)भाषा-II (केवल एक भाषा चुने)
{हिंदी, अंग्रेजी, संस्कृत, उर्दू, सिन्धी, पंजाबी, गुजरती}
3030
(IV)(IV a) गणित तथा विज्ञान (गणित तथा विज्ञान शिक्षक के लिए)
अथवा
(IV b) सामाजिक अध्ययन (सामाजिक अध्ययन शिक्षक के लिए)
अथवा
किसी अन्य दूसरे विषय शिक्षक के लिए (IV a या IV b चुन सकते है)
6060
नोट(1) परीक्षार्थी द्वारा खण्ड-II एवं खण्ड-III में ऑनलाइन आवेदन-पत्र में जिस भाषा का चयन भाषा-I एवं भाषा-II के रूप में किया है उसी भाषा में प्रश्न पत्र को हल करना अनिवार्य है।
(2) खण्ड (IV) में परीक्षार्थी द्वारा ऑनलाइन आवेदन-पत्र में खंड (IV a) या (IV b) के जिस विषय का चयन किया गया है उसी विषय का प्रश्न हल करना अनिवार्य है।
www.rajasthanvacancy.net

  • रीट परीक्षा प्रश्न पत्र में कुल 150 वस्तुनिष्ठ प्रकार के प्रश्न पूछे जायेंगे।
  • प्रश्न पत्र में प्रत्येक प्रश्न 1 अंक का होगा, कुल अंक 150 होंगे।
  • यह प्रश्न पत्र कुल चार खंडो में विभाजित किया गया है तथा सभी खंड करना अनिवार्य है। 
  • प्रश्न पत्र का प्रत्येक खण्ड-I, II एवं III 30-30 प्रशनों का तथा खण्ड-IV 60 प्रशनों का होगा। 
  • गलत उत्तर के लिए कोई नैगेटिव मार्किंग नहीं होगी।
  • प्रश्न पत्र को हल करने के लिए कुल 02 घण्टे 30 मिनट का समय दिया जायेगा।  

REET Level 2 Exam Syllabus 2024

Reet level 2 Topic Wise Syllabus Pdf
खण्ड-(I) बाल विकास एवं शिक्षण विधियाँ (Child Development & Pedagogy)
  • बाल विकास।
  • वंशानुक्रम एवं वातावरण की भूमिका।
  • व्यक्तिगत विभिन्नताएँ।
  • संकल्पना, प्रकार एवं व्यक्तित्व को प्रभावित करने वाले कारक।
  • बुद्धि :- संकल्पना, सिद्धान्त एवं इसका मापन।
  • विविध शिक्षार्थियों को समझना।
  • सीखने में आने वाली कठिनाइयाँ।
  • समायोजन की अवधारणा एवं तरीके।
  • समायोजन में अध्यापक की भूमिका।
  • सीखने का अर्थ एवं संकल्पना।
  • सीखने को प्रभावित करने वाले कारक।
  • सीखने के सिद्धांत :- व्यवहारवाद, गैस्टाल्टवाद, संज्ञानवाद, निर्मितिवाद।
  • बच्चे सीखते कैसे है।
  • सीखने की प्रक्रियाएँ :- चिन्तन, कल्पना व तर्क।
  • अभिप्रेरणा एवं इसके सीखने के लिए निहितार्थ।
  • शिक्षण अधिगम की प्रक्रियाएँ।
  • आकलन, मापन एवं मूल्यांकन का अर्थ एवं उद्देश्य।
  • उपलब्धि परिक्षण का निर्माण।
  • क्रियात्मक अनुसन्धान।
  • शिक्षा का अधिकार अधिनियम-2009 अध्यापकों की भूमिका एवं दायित्व।
खण्ड-(II) भाषा-I (केवल एक भाषा चुने) {हिंदी, अंग्रेजी, संस्कृत, उर्दू, सिन्धी, पंजाबी, गुजरती}

हिंदी भाषा (Hindi Language)

  • एक अपठित गद्यांश में से निम्नलिखित व्याकरण सम्बंधित प्रश्न :- तत्सम, तद्भव, देशज, विदेशी शब्द, पर्यायवाची, विलोम, एकार्थी शब्द, उपसर्ग, प्रत्यय।
  • संधि और समास, संज्ञा, सर्वनाम, विशेषण, विशेष्य, अव्यय, वाक्यांश के लिए एक शब्द, शब्द शुद्धि।
  • एक अपठित गद्यांश में से निम्नलिखित निम्नलिखित बिंदुओं पर प्रश्न :- रेखांकित शब्दों का अर्थ स्पष्ट करना, वचन, काल, लिंग ज्ञात करना।
  • दिए गए शब्दों का वचन काल और लिंग बदलना, राजस्थानी शब्दों के हिंदी रूप।
  • वाक्य रचना, वाक्य के अंग, वाक्य के प्रकार, पदबंध, मुहावरे और लोकोक्तियाँ, विराम चिन्ह।
  • भाषा की शिक्षण विधि, भाषा शिक्षण के उपागम, भाषा दक्षता का विकास।
  • भाषायी कौशलों का विकास (सुनना, बोलना, पढ़ना, लिखना) हिंदी भाषा शिक्षण में चुनौतियाँ।
  • शिक्षण अधिगम सामग्री, पाठ्य पुस्तक, बहु-माध्यम एवं शिक्षण के अन्य संसाधन।
  • भाषा शिक्षण में मूल्यांकन, उपलब्धि परिक्षण का निर्माण समग्र एवं सतत मूल्यांकन, उपचारात्मक शिक्षण।

अंग्रेजी भाषा (English Language)

  • Unseen Prose Passage:- Synonyms, Antonyms, Spellings, Word-formation, One Word Substitution.
  • Unseen Prose Passage:- Parts of Speech, Tenses, Determiners, Degrees of comparison.
  • Framing Questions Including Wh-questions, Active and Passive Voice.
  • Narration Knowledge of English Sounds and Phonetic Symbols.
  • Principles of Teaching English, Methods and Approaches to English Language Teaching.
  • Development of Language Skills, Teaching Learning Materials: (Text books, Multi-media Materials and other resources).
  • Continuous and Comprehensive Evaluation, Assessment and Evaluation in Language.

संस्कृत भाषा (Sanskrit Language)

  • एकम् अपठितं गद्यांशम् आधारीकृत्य निम्नलिखित व्याकरण सम्बन्धिनः प्रश्नाः- शब्दरूप, धातुरूप, कारक, विभक्ति, उपसर्ग, प्रत्यय, सन्धि समास, सर्वनाम, विशेष्य-विशेषण अव्ययेषु प्रश्नाः।
  • एकम् अपठितं गद्यांशम् राजस्थानस्य इतिहासं कलां संस्कृतिं चाघारीकृत्य निम्नलिखित – बिन्दुसम्बन्धिनः व्यारकणप्रश्नाः- रेखांकितपदेषु क्रियापद चयन, वचन, लकार, लिंग, सन्धि समास, विशेष्य-विशेषण, विलोमशब्द प्रश्नाः।
  • लकारपरिवर्तन-प्रश्नाः। (लट्-लङ्-लृट्-लोट्-विधिल्लिकारेषु)
  • संख्याज्ञान- उच्चारणस्थान माहेश्वरसूत्र-सम्बन्धिनः प्रश्नाः
  • संस्कृतानुवादः, वाच्यपरिवर्तनम् (लट्-लकारस्य) वाक्येषु प्रश्ननिर्माणम्, अशुद्धिसंशोधनम्, संस्कृतसूक्तयः।
  • संस्कृत-भाषा-शिक्षण-विधयः।
  • संस्कृतभाषा-शिक्षण-सिद्धान्ताः।
  • संस्कृतभाषाकौशलस्य विकासः, (श्रवणम्, सम्भाषणम्, पठनम्, लेखनम्)।
  • संस्कृताध्यापनस्य अधिगमसाधनानि, पाठ्यपुस्तकानि, संप्रेषणस्य साधनानि।
  • संस्कृतभाषा-शिक्षणस्य मूल्यांकन सम्बन्धिनः प्रश्नाः, मौखिक लिखितप्रश्नाना प्रकार सततमूल्यांकनम् उपचारात्मकशिक्षणम्।

Note :- उर्दू, सिन्धी, पंजाबी, गुजराती भाषा का टॉपिक वाइज सिलेबस पीडीएफ में दिया गया है।

खण्ड-(III) भाषा-II (केवल एक भाषा चुने) {हिंदी, अंग्रेजी, संस्कृत, उर्दू, सिन्धी, पंजाबी, गुजरती}

हिंदी भाषा (Hindi Language)

  • एक अपठित गद्यांश आधारित निम्नलिखित व्याकरण संबंधी प्रश्न :- वर्ण विचार, वर्ण विश्लेषण, शब्द ज्ञान तत्सम, तद्भव, देशज, विदेशी शब्द, युग्म शब्द, उपसर्ग, प्रत्यय।
  • संधि, समास, शब्दों को शब्द कोश क्रम में लिखना, शब्दों के मानक रूप लिखना, संज्ञा, सर्वनाम, विशेषण, क्रिया विशेषण, क्रिया, लिंग, वचन, काल।
  • एक अपठित पद्यांश पर आधारित निम्नलिखित बिंदुओं पर प्रश्न :- भाव सौंदर्य, विचार सौंदर्य, नाद सौंदर्य, शिल्प सौंदर्य, जीवन दृष्टि।
  • वाक्य रचना, वाक्य के अंग, वाक्य के भेद, पदबंध, मुहावरे, लोकोक्तियाँ।
  • कारक चिह्न, अव्यय, विराम चिह्न, राजस्थानी मुहावरों का अर्थ व प्रयोग।
  • भाषा शिक्षण विधि, भाषा शिक्षण के उपागम, भाषायी दक्षता का विकास।
  • भाषायी कौशलों का विकास (सुनना, बोलना, पढ़ना, लिखना) शिक्षण अधिगम सामग्री-पाठ्य पुस्तक, बहु-माध्यम एवं शिक्षण के अन्य संसाधन।
  • भाषा शिक्षण में मूल्यांकन, (सुनना, बोलना, पढ़ना, लिखना) उपलब्धि परीक्षण का निर्माण, समग्र एवं सतत् मूल्यांकन, उपचारात्मक शिक्षण।

अंग्रेजी भाषा (English Language)

  • Unseen Prose Passage :- Linking Devices, Subject-Verb Concord, Inferences.
  • Unseen Poem :- Identification of Alliteration, Simile, Metaphor Personification, Assonance, Rhyme.
  • Modal Auxiliaries, Common Idioms and Phrases, Literary Terms : Elegy, Sonnet, Short Story, Drama.
  • Basic knowledge of English sounds and their Phonetic Symbols.
  • Principles of Teaching English, Communicative Approach to English Language Teaching, Challenges of Teaching English: Difficulties in learning English (role of home language multilingualism).
  • Methods of Evaluation, Remedial Teaching.

संस्कृत भाषा (Sanskrit Language)

  • एकम् अपठितं गद्यांशम् आधारीकृत्य निम्नलिखित-व्याकरण-सम्बन्धिनः प्रश्नाः- शब्दरूप, धातुरूप, कारक, विभक्ति, उपसर्ग, प्रत्यय, सन्धि, समास, लकार, सर्वनाम, विशेष्य, विशेषण, लिंग, अव्ययेषु प्रश्नाः।
  • एकम् अपठितं पद्यांशं वा श्लोकम् राजस्थानस्य इतिहासं कलां संस्कृतिं चाधारीकृत्य निम्नलिखित- बिन्दुसम्बन्धिनः व्याकरण प्रश्नाः- सन्धि, समास, कारक, प्रत्यय, छन्द, अलंकार, विशेष्य, विशेषण, लिंग सम्बन्धिनः प्रश्नाः।
  • संख्याज्ञान, समयज्ञान, माहेश्वरसूत्राणां सम्बन्धिनः प्रश्नाः।
  • संस्कृतानुवादः, स्वर-व्यंजन, उच्चारणस्थानानि, वाच्यपरिवर्तनम् (लट्लकार) अशुद्धिसंशोधनम्, संस्कृतसूक्तयः।
  • संस्कृत भाषा शिक्षण विधयः।
  • संस्कृत भाषा शिक्षण सिद्धान्ताः।
  • संस्कृत शिक्षणाभिरुचि प्रश्नाः।
  • संस्कृत भाषा कौशलस्य विकासः (श्रवणम्, सम्भाषणम्, पठनम्, लेखनम्) संस्कृतशिक्षणे, अधिगमसाधनानि, संस्कृतशिक्षणे संप्रेषणस्य साधनानि, संस्कृत पाठ्यपुस्तकानि।
  • संस्कृत भाषा शिक्षणस्य मूल्यांकन सम्बन्धिनः प्रश्नाः।
  • मौखिक-लिखितप्रश्नाना प्रकाराः सततमूल्यांकनम् उपचारात्मक शिक्षणम्।

Note :- उर्दू, सिन्धी, पंजाबी, गुजराती भाषा का टॉपिक वाइज सिलेबस पीडीएफ में दिया गया है।

खण्ड-(IV) गणित एवं विज्ञान या सामाजिक अध्ययन

गणित (Maths)

  • घातांक:- समान आधार की घातीय संख्याओं का गुणा तथा भाग, घातांक नियम।
  • बीजीय व्यंजक :- बीजीय व्यंजकों का योग, व्यवकलन, गुणा एवं भाग, सर्वसमिकाएं।
  • गुणनखण्ड :- सरल बीजीय व्यंजकों के गुणनखण्ड।
  • समीकरण:- सरल एकघातीय समीकरण।
  • वर्ग और वर्गमूल & घन और घनमूल।
  • ब्याज:- सरल ब्याज, चक्रवृद्धि ब्याज, लाभ-हानि।
  • अनुपात एवं समानुपात:- समानुपाती भागों में विभांजन, भिन्न।
  • प्रतिशतता, जन्म व मृत्यु दर, जनसंख्या वृद्धि, हास।
  • रेखा तथा कोण, रेखा खण्ड, सरल एवं वक्र रेखाएं, कोणों के प्रकार।
  • समतलीय आकृतियाँ:- त्रिभुज, त्रिभुजों की सर्वांगसमता, चतुर्भुज तथा वृत्त, बहुभुज।
  • समतलीय आकृतियों का क्षेत्रफल एवं परिमाप:- त्रिभुज, आयत, समान्तर चतुर्भुज एवं समलम्ब चतुर्भुज।
  • पृष्ठीय क्षेत्रफल तथा आयतनः घन, घनाभ एवं लम्बवृत्तीय बेलन।
  • सांख्यिकी:- आंकड़ों का संग्रह एवं वर्गीकरण, बारम्बारता बंटन सारिणी, मिलान चिह्न, स्तम्भ (बार) लेखाचित्र एवं आयत लेखाचित्र, वृत्तीय ग्राफ (पाई चित्र)।
  • लेखाचित्र (ग्राफ) विभिन्न प्रकार के लेखाचित्र।
  • प्रायिकता।
  • गणित की प्रकृति एवं तर्क शक्ति, पाठयक्रम में गणित की महत्ता, गणित की भाषा, सामुदायिक गणित।
  • मूल्यांकन उपचारात्मक शिक्षण, शिक्षण की समस्या।

विज्ञान (Science)

  • सजीव एवं निर्जीव (Living & Non Living : Introduction, Differences and characteristics)
  • सूक्ष्म जिव (Micro-organisms)
  • जीवित प्राणी (Living Being)
  • मानव शरीर एवं स्वास्थ्य (Human body and health)
  • जन्तु प्रजनन एवं किशोरावस्था (Animal Reproduction and Adolescence)
  • यांत्रिकी (Mechanics)
  • ताप एवं ऊष्मा (Heat and Temperature)
  • प्रकाश एवं ध्वनि (Light & Sound)
  • विद्युत एवं चुंबकत्व (Electricity and magnetism)
  • विज्ञान एवं प्रौद्योगिकी (Science and Technology)
  • सौर मण्डल (Solar System)
  • प्रदार्थ की संरचना (Structure of Matter)
  • रासायनिक प्रदार्थ (Chemical Substances)
  • कृषि प्रबंधन (Agriculture Management)
  • विज्ञान की संरचना एवं प्रकृति (Nature & Structure of Sciences)
  • नवाचार (Innovation)

सामाजिक अध्ययन (Social Study)

  • भारतीय सभ्यता, संस्कृति एवं समाज।
  • मौर्य तथा मुप्त साम्राज्य एवं गुप्तोत्तर काल।
  • मध्यकाल एवं आधुनिक काल।
  • भारतीय संविधान एवं लोकतंत्र।
  • सरकार का गठन एवं कार्य।
  • पृथ्वी एवं हमारा पर्यावरण।
  • भारत का भूगोल एवं संसाधन।
  • राजस्थान का भूगोल एवं संसाधन।
  • राजस्थान का इतिहास।
  • राजस्थान की कला व संस्कृति।
  • शिक्षाशास्त्रीय मुद्दे-1 :- कक्षा-कक्ष की प्रक्रियाएँ, क्रियाकलाप एवं विमर्श; सामाजिक विज्ञान/ सामाजिक अध्ययन के अध्यापन की समस्याएँ; समालोचनात्मक चितन का विकास।
  • शिक्षाशास्त्रीय मुद्दे-2 :- पृच्छा/ आनुभविक साक्ष्य, शिक्षण अधिगम सामग्री एवं सहायक सामग्री, सूचना एवं संचार प्रोद्योगिकी प्रायोजना कार्य, सीखने के प्रतिफल मूल्यांकन।
www.syllabusdownload.in

REET Level 2 Topic Wise Syllabus

Reet Level 2 Topic Wise Exam Syllabus :- जो अभ्यर्थी रीट लेवल 2nd परीक्षा में अच्छे नंबर प्राप्त करना चाहते है उन्हें इस परीक्षा की अच्छे से तैयारी करनी होगी। परीक्षा की तैयारी करने के लिए आपको परीक्षा का एग्जाम पैटर्न एवं सिलेबस का ज्ञान होना आवश्यक है। हमने राजस्थान रीट लेवल 2 परीक्षा का सम्पूर्ण टॉपिक वाइज सिलेबस की पीडीएफ बनाई है। आप निचे दिए गए लिंक के जरिए राजस्थान रीट लेवल 2 परीक्षा का एग्जाम पैटर्न एवं सिलेबस पीडीएफ को डाउनलोड कर सकते है।

Rajasthan Reet Syllabus 2024 Download Link

Reet Exam Syllabus In Hindi
REET 2024 Topic Wise Syllabus PdfDownload Here
Reet Urdu, Sindhi, Panjabi & Gujrati Syllabus PdfDownload Here
Joint WhatsApp & Telegram ChennelWhatsApp | Telegram

Reet Exam 2024 FAQs

Q.1 :- रीट लेवल 2 में नेगेटिव मार्किंग कितनी है ?

Ans :- REET Exam 2024 में कोई नकारात्मक अंकन (नेगेटिव मार्किंग) नहीं हैं। इस परीक्षा में कुल 150 प्रश्न पूछे जाते है, और हर प्रश्न 1 नंबर का होता है। परीक्षा की अवधि 2 घंटे और 30 मिनट की होती है।

Q.2 :- रीट लेवल 2 एग्जाम का सिलेबस कैसे डाउनलोड करे ?

Ans :- आप रीट लेवल 2 एग्जाम पैटर्न एवं सिलेबस की pdf को www.syllabusdownload.in वेबसाइट पर जाकर डाउनलोड कर सकते है।

WhatsApp Group Join Now
Telegram Group Join Now

Leave a Comment

AUTHOR

AUTHOR

I am Vishnu Kumar from Rajasthan, and I like to write on topics related to education and government jobs. I have experience working in this industry for about 2 years. I have been working in the Job section of rajasthanvacancy.net since 2024.

Latest Post

latest job